3 grudnia 2013 r. w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w Przemyślu spotkali się Honorowi Dawcy Krwi Polskiego Czerwonego Krzyża z całego rejonu. Okazją były obchody 55-lecia HDK PCK. Najbardziej zasłużone dla krwiodawstwa osoby otrzymały medale, odznaki i wyróżnienia.
Uroczystości jubileuszowe otworzył prezes Oddziału Rejonowego PCK w Przemyślu Mieczysław Gibała. Powitał zaproszonych gości, przybyłych prezesów oraz opiekunów klubów HDK PCK i… zachęcił do występu zespół muzyczny z Szkoły Podstawowej nr 5 w tym mieście, działający pod kierownictwem Piotra Szelążka nauczyciela muzyki. Młodzież, w programie słowno-muzycznym, pięknie przedstawiła historię Czerwonego Krzyża. Gromkie brawa ze strony widzów świadczyły o wysokim poziomie artystycznym prezentowanym przez młodych aktorów.
Po wyrażeniu wdzięczności młodzieży, kierownik miejscowego Biura OR PCK Krystyna Lachowicz przybliżyła zebranym historię HDK PCK. Z opracowanego przez nią referatu dowiadujemy się, „że corocznie dni 22 -26 listopada obchodzone są jako Dni Honorowego Krwiodawstwa. HONOROWE KRWIODAWSTWO – tak nazywa się każda dobrowolna oraz bezpłatna forma oddawania własnej krwi z pobudek czysto humanitarnych celem ratowania zdrowia i życia innego człowieka.
Stosowanie na szeroką skalę leczenia krwią nie byłoby możliwe bez rozwoju honorowego krwiodawstwa, stanowiącego jeden z głównych kierunków działalności Polskiego Czerwonego Krzyża. Już w 1936 r. powstał w Warszawie pierwszy w Polsce Instytut Przetaczania i Konserwacji Krwi zorganizowany jako samodzielna placówka naukowa Zarządu Głównego PCK. W 1949 roku w Polsce działało pod znakiem Polskiego Czerwonego Krzyża już 14 stacji krwiodawstwa i 144 punkty krwiodawstwa. Po przekazaniu w 1951 r. tych placówek służbie zdrowia, Polski Czerwony Krzyż zajmuje się propagowaniem krwiodawstwa oraz pozyskiwaniem dawców.
Rok 1958 jest rokiem, w którym z inicjatywy dr Ireny Domańskiej, ówczesnej prezes Zarządu Głównego PCK, rozpoczęto propagować honorowe krwiodawstwo. Od tego też roku w Przemyślu pierwsi dawcy zaczęli honorowo oddawać krew. Początkowo honorowe krwiodawstwo przede wszystkim bazowało na krwi pozyskiwanej od żołnierzy. W 1963 roku pobrano 430 litrów oddanej honorowo krwi. Był to najlepszy wynik powiatowy w byłym województwie rzeszowskim. Było to wielką zasługą dr. Kazimierza Wiatera – członka Zarządu Powiatowego PCK w Przemyślu.
Już w 1964 roku powstał przy Zarządzie Powiatowym w Przemyślu pierwszy klub HDK PCK. Prezesem jego był pan Władysław Stadnik. Funkcję tę pełnił prawie 30 lat. Wspominając minione 55-lecie należy zaznaczyć ogromny rozwój krwiodawstwa wraz ze wzrostem zapotrzebowania na krew. Świadczy o tym chociażby to, że w Przemyślu działała Powiatowa Stacja Krwiodawstwa pod kierownictwem dr. Zygmunta Trojnara oraz Wojskowa Stacja Krwiodawstwa działająca przy 114 Szpitalu Wojskowym. Krew w Wojskowej Stacji oddawali członkowie bardzo prężnie działających 4 klubów HDK działających w przemyskich jednostkach. Nawet w pierwszym okresie stanu wojennego - grudniu 1981 r. Polski Czerwony Krzyż, mimo zakazu organizacji zgromadzeń, zorganizował spotkanie w Oddziale Przeładunkowym PKP w Hurku dla 300 osób z apelem o oddawanie krwi. Spotkanie to zaowocowało pełnym zabezpieczeniem Stacji Krwiodawstwa w ten drogocenny lek. Przez kilkanaście lat przedstawiciele PCK propagowali honorowe krwiodawstwo podczas wojskowych komisji poborowych, co przekładało się później na rozwój krwiodawstwa w wojsku. Żołnierze otrzymywali po oddaniu 200 ml krwi dodatkowy dzień urlopu.
Ruch honorowego krwiodawstwa załamał się na początku lat dziewięćdziesiątych. Od 2000 r. obserwujemy wzrost w szeregach krwiodawców. Jest to zasługa w znacznej mierze p. Zdzisława Wójcika – przewodniczącego Rejonowej Rady Krwiodawstwa i prezesa klubu HDK PCK „Płomyk” działającego od 26 lat przy przemyskiej Straży Pożarnej. Pan Zdzisław w 2007 r. zdobył tytuł wicemistrza Polski w promocji honorowego krwiodawstwa, a w 2005 r. Podkarpacki Zarząd Okręgowy PCK w Rzeszowie przyznał mu tytuł „Najwybitniejszego propagatora idei honorowego krwiodawstwa w województwie podkarpackim za rok 2004”.
Duży wpływ na rozwój honorowego krwiodawstwa miała ustawa z 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi. Określiła ona zasady pobierania, przechowywania i przetwarzania krwi, a także organizację służby krwi. Ustawa ta potwierdza, że służba krwi realizuje swoje zadania we współdziałaniu z Polskim Czerwonym Krzyżem. Mówi także o wyróżnieniach honorowych dawców krwi odznakami Z HDK, odznaką „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” oraz orderami. Niestety, wyróżnień krwiodawców poza odznakami Z HDK jest bardzo mało. Dlatego też miło nam poinformować, że w bieżącym roku panowie Andrzej Kraczkowski i Zdzisław Wójcik zostali wyróżnieni odznaką „Honorowy Dawca Krwi – Zasłużony dla Zdrowia Narodu” podczas okręgowych uroczystości 55-lecia HDK PCK Rzeszowie. Tym samym w Przemyślu 4 osoby, tj. wymienieni oraz Bronisław Kilian i Jacek Jędruch posiadają tę odznakę. Tylko w br. tut. Zarząd wyróżnił odznakami Z HDK po oddaniu 6 litrów krwi 81 osób, odznakami po oddaniu 12 litrów krwi – 23 osoby oraz odznakami po oddaniu 18 litrów krwi – 18 osób.
Obecnie w Przemyślu działa 19 klubów HDK PCK zrzeszając ponad 1400 członków i wolontariuszy - 2 kluby HDK mają nadane honorowe imiona – „Ziemi Przemyskiej” i „Orląt Przemyskich”, a 3 kluby posiadają sztandary. Przez 55 lat krwiodawcy z rejonu przemyskiego oddali honorowo ponad 55 tysięcy litrów krwi.
Trudno wymienić wszystkie formy propagowania honorowego krwiodawstwa prowadzone przez Polski Czerwony Krzyż w ciągu minionych 55 lat. W celu dowartościowania krwiodawców PCK m.in. organizował wycieczki krajowe i zagraniczne, turnieje sportowo – rekreacyjne wojewódzkie i ogólnopolskie, wykupywał wczasy, kupował bilety na imprezy estradowe, operetkowe, sportowe.
Obecnie działania na rzecz propagowania honorowego krwiodawstwa, to m.in.: wykorzystywanie do tego celu środków masowego przekazu, organizowanie spotkań w różnych środowiskach propagujących ten ruch, wnioskowanie o nadawanie odznaczeń państwowych, resortowych oraz nadawanie odznak Z HDK, organizowanie od 2000 r., z inicjatywy klubu HDK PCK im. „Ziemi Przemyskiej” pielgrzymek honorowych krwiodawców i sympatyków tego ruchu do Kalwarii Pacławskiej, organizacja i udział w wycieczkach, festynach, zawodach rekreacyjno – sportowych np., organizacja Turniejów Piłki Nożnej Funkcjonariuszy Służb Mundurowych klubów HDK PCK, udział we wszystkich edycjach turnieju „Młoda Krew Ratuje Życie” , „Ognisty Ratownik – Gorąca Krew”.
Szczególnie cieszy nas aktywny udział młodzieży w honorowym krwiodawstwie oraz zgłaszanie się honorowych dawców krwi do rejestrów potencjalnych dawców szpiku kostnego.
Historia honorowego krwiodawstwa potwierdza, że mimo udoskonaleń metod badawczych ściśle związanych z rozwojem nauki i techniki – cała nauka transfuzjologiczna i dziedzina medycyny zwana krwiolecznictwem nie miałyby racji bytu, gdyby nie było krwiodawców. Wszyscy znamy hasło „Krew darem życia”. Ci, którzy odpowiadają na nie, dowodzą swego wielkiego humanitaryzmu i zrozumienia oraz zasługują na szczególny szacunek i uznanie”.
Uchwałą Kapituły Odznaki Honorowej PCK wyróżniono Odznaką Honorową PCK II stopnia pana Piotra Winiarza. Odznaką Honorową PCK IV stopnia: panów Zygmunta Pinkowicza, Macieja Rempla, Dariusza Szlachtę.
Za wieloletnią aktywną działalność na rzecz rozwoju Ruchu Honorowego Krwiodawstwa PCK medale 55 – lecia Honorowego Krwiodawstwa PCK wręczono paniom: Barbarze Domańskiej, Ewa Kaweckiej, Barbarze Kurcz, Halinie Pindera, Zdzisławie Pomorskiej, Halinie Pracz, Zdzisławie Ramockiej, Elżbiecie Stankiewicz, Danucie Suchorzepka.
Zarząd Podkarpackiego Oddziału Okręgowego PCK w Rzeszowie nadał Podkarpackie Odznaki Pamiątkowe przyznawane po oddaniu 50 litrów krwi panom: Jacek Jędruch, Krzysztof Karlik, Tadeusz Kiełt, Tadeusz Kocur, Andrzej Kraczkowski, Edward Mikłasz, Mariusz Miszczyszyn, Roman Oprysk, Dariusz Szlachta, Jan Zazula.
Powyższe odznaki wręczył prezes Gibała. Dyplomy za wybitne osiągnięcia w honorowym krwiodawstwie otrzymali Władysław Stadnik oraz Bronisław Kilian.
Goście, wśród których byli m.in. Starosta Powiatu Przemyskiego Jan Pączek, przewodniczący Rady Miejskiej Jan Bartmiński, w swoich wystąpieniach podkreślali, że honorowi krwiodawcy są szczególną grupą ludzi, która ma chęci, aby podzielić się cząstką siebie i oddać krew dla chorych oraz potrzebujących. „Wasza postawa jest świadectwem troski o życie innych ludzi” – mówili m.in. wyrażając wdzięczność krwiodawcom za ich zaangażowanie i wielkie serce. W uroczystości uczestniczyli także m.in. Wicestarosta Powiatu Przemyskiego Marek Kudła wiceprezes klubu HDK PCK przy Starostwie, przedstawicielka Prezydenta Miasta Przemyśla Roberta Chomy, przedstawicielka biura posła na Sejm RP Marka Rząsy, przedstawiciel senatora RP Andrzeja Matusiewicza, kapelan Grupy Ratownictwa PCK „Przemyśl” ks. Paweł Kaszuba, szef tej Grupy Łukasz Szaruga.
Na ręce prezesa Gibały wpłynęły listy gratulacyjne m.in. od posła na Sejm RP Marka Rząsy, senatora RP Andrzeja Matusiewicza, Prezydenta Miasta Przemyśla Roberta Chomy.
Warto wspomnieć, że medal z okazji Jubileuszu 55-lecia HDK PCK z rąk prezesa Gibały otrzymała także pani Krystyna Lachowicz.
Przed wykonaniem pamiątkowego zdjęcia, był czas na wymianę poglądów na temat naszej działalności. Spotkanie upłynęło w miłej atmosferze. Czerwonokrzyska rodzina stawiła się prawie w komplecie. Wierzymy, że w przyszłym roku, z okazji 95–lecia PCK dane nam będzie spotkać się w podobnym sympatycznym gronie.
24 listopada 2013 r. w kościele pw. św. Brata Alberta w Przemyślu przeżywaliśmy uroczystą Mszę św. w intencji krwiodawców. Przewodniczył jej ks. proboszcz Tadeusz Baj, a homilię wygłosił ks. dr Witold Burda kapelan Polskiego Czerwonego Krzyża Rejonu Przemyśl.

Tekst Zdzisław Wójcik, zdjęcia Zdzisław Wójcik i Dariusz Szlachta